Yurtdışında Hukuk Denkliği
Yurtdışında Hukuk Eğitimi Almak ve Türkiye’de Denklik Süreci
Yurtdışında hukuk eğitimi almak, özellikle uluslararası hukuk, Avrupa Birliği hukuku, ticaret hukuku gibi alanlarda uzmanlaşmak isteyen öğrenciler için önemli fırsatlar sunar. Ancak bu alanda dikkat edilmesi gereken en kritik konu, mezun olunan yabancı hukuk fakültesinin Türkiye’deki denkliği ve diplomanın hukuk alanında geçerli sayılıp sayılmadığıdır. Zira Türkiye’de avukatlık, hâkimlik, savcılık ya da noterlik gibi meslekleri icra etmek isteyen hukuk mezunlarının mutlaka Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından verilen denklik belgesine sahip olması gerekir.
Hukuk Alanında Denklik Nedir?
Denklik, yurtdışında alınan bir diplomanın Türkiye’deki bir yükseköğretim kurumunun verdiği diploma ile eşdeğer olup olmadığını belirlemek amacıyla YÖK tarafından yapılan akademik bir değerlendirme sürecidir. Hukuk alanında denklik, mezun olunan yabancı üniversitenin eğitim sistemi, müfredat içeriği, eğitim süresi ve program yapısının Türkiye’deki hukuk eğitimiyle ne derece örtüştüğüne göre değerlendirilir.
Yurtdışında Hukuk Okumanın Avantajları ve Riskleri
Yurtdışında hukuk eğitimi almak isteyen öğrenciler, çoğunlukla İngiltere, Almanya, Fransa, ABD, Hollanda, İtalya ve Kanada gibi ülkeleri tercih etmektedir. Bu ülkelerde hukuk eğitimi, genellikle o ülkenin hukuk sistemine odaklıdır ve Türkiye’den farklılıklar gösterir. Dolayısıyla, mezuniyet sonrası Türkiye’ye dönüp hukuk alanında çalışmak isteyenlerin karşısına denklik süreci ve hatta ek sınavlar çıkabilir.
Avantajları:
- Uluslararası hukuk bilgisi
- Çift dilde eğitim ve akademik gelişim
- Avrupa Birliği veya Anglo-Sakson hukuk sisteminde uzmanlaşma
- Yabancı ülkelerde kariyer fırsatları
Riskleri:
- Türkiye’ye dönüşte denklik alınamaması
- Hukuk meslekleri için ayrı ayrı sınav ve staj zorunluluğu
- Türk hukuk sistemine uyumsuz müfredat nedeniyle ek eğitim gerekmesi
YÖK Denkliği İçin Gerekli Belgeler
Yurtdışında hukuk eğitimi almış olan kişilerin YÖK’e denklik başvurusu yapabilmeleri için aşağıdaki belgeleri temin etmesi gerekir:
- Yurt dışı diploma ve transkript (orijinal ve yeminli tercüme)
- Mezun olunan üniversitenin tanınırlık belgesi
- Eğitimin görüldüğü ülkeye ait lise diploması veya eşdeğeri
- Eğitim süresince alınan ders içerikleri ve krediler
- Pasaport ve giriş-çıkış tarihlerini gösterir belgeler
- YÖK Denklik Başvuru Formu
Hukuk Denkliği İçin Gerekli Koşullar
- Üniversitenin Tanınırlığı
YÖK, yalnızca tanınan üniversitelerden alınan diplomalara denklik verir. Öğrencinin eğitim aldığı kurum, Türkiye’deki eşdeğer bir hukuk fakültesine akademik olarak denk olmalıdır. - Müfredat Uyumluluğu
Alınan hukuk eğitimi, Türk hukuku ile belirli ölçüde örtüşmelidir. Anglo-Sakson veya Kıta Avrupası hukuk sisteminde eğitim alanların, Türk hukuk sistemine uygunluğu değerlendirilmektedir. - Süre ve Eğitim Dili
Hukuk eğitiminin süresi genellikle en az 4 yıl olmalıdır. Programın dili ve akademik yeterliliği de dikkate alınır. - Seviye Tespit Sınavı (STS) ve Tamamlama Eğitimi
Bazı durumlarda doğrudan denklik verilmez. Bunun yerine YÖK, kişiye Seviye Tespit Sınavı (STS) önerir veya üniversitelerin hukuk fakültelerinde bazı dersleri tamamlama şartı koşabilir. STS, ÖSYM tarafından yılda bir kez yapılır ve adayların Türk hukuk sistemine ne derece hâkim olduğunu ölçer.
Hukuk Mesleği İçin Türkiye’deki Süreç
Yurtdışında hukuk eğitimi alan ve denklik alan kişiler, Türkiye’de avukatlık yapmak için aşağıdaki aşamalardan geçmelidir:
- YÖK’ten alınan denklik belgesi
- Baroya staj başvurusu (1 yıl avukatlık stajı)
- Avukatlık ruhsatnamesi başvurusu
- Türkiye’de herhangi bir kamu görevine başvuracaklar için KPSS ve kurum sınavları
- Hâkimlik-savcılık isteyenler için ayrıca Adalet Bakanlığı sınavları
Yurtdışında Türk Hukuku Eğitimi Veren Kurumlar
Bazı üniversiteler, Türk hukuku ile ilgili müfredat içeriği sunan çift diploma ya da özel programlara sahiptir. Bu tür programlar, denklik sürecini kolaylaştırabilir. Ayrıca bazı Türk üniversitelerinin yurtdışı kampüslerinde de hukuk eğitimi verilmektedir.
Yurtdışında hukuk eğitimi almayı planlayan öğrenciler için, mezuniyet sonrası Türkiye’de hukuk mesleğini icra edebilmek adına YÖK denkliği süreci kritik öneme sahiptir. Başvuru öncesi eğitim alınacak kurumun tanınırlığı ve programın içeriği mutlaka detaylı şekilde araştırılmalıdır.
